Pont d’ tchance po Rawoul

Tos les Bedjes el kinoxhnut, nosse Rawoul. Cist ome la, il est l’ poite-messaedje do PBB (Pårti do Boutaedje Bedje) (ci n’ est nén l’ prezidint do pårti, on posse tinou pa Peter Mertens).

Ci pårti la, dinltins, c’ esteut des marcsisses. Mins, avou l’ tins, il ont divnou seulmint des sopoirteus d’ ene democraceye comunisse.
Noveas politikîs
Houte di çoula, nos PBB-isses disfindnut deus ôtès idêyes : (1) l’ ecolodjeye politike eyet (2) ene Beldjike bedje, dj’ ô bén sins trepådje [trémie, cloisonnement] etur les Brusselwès, les Flaminds, les Tîxhon-cåzants eyet les Walons.

Nosse Rawoul, c’ est ene djin foirt enondiveuse a môde di des ôtes noveas politikîs come li Tom Van Grieken ubén nosse Djôr-Louwis Botchî.

Leus idêyes sol Beldjike

Mins i m' shonne ki l’ camaeråde Rawoul ‒ tot volant dmani amiståve avou lu ‒ ni comprind nén l’ Beldjike.
Po cmincî, el Beldjike, c’ est on payis, mins ci n’ est nén ene nåcion.
Come d’ efet, nosse payis est pårti a troes : li Flande, li Walonreye eyet l’ Coron-Estat d’ Brussele.

Vos n’ avoz k’ a rwaitî les vôtaedjes di 2019. 40 åcint di nos vijhéns d’ Bijhe avént vôté po des pårtis wårdiveus (conservatisses) eyet flamingants. Årvierdimint, e l’ Walonreye, les djins ont vôté po des pårtis todi pus gåtchisses eyet ecolodjisses. Minme si l’ « pévédéya » ‒ el no do PBB e neyerlandès ‒ a ramassé kékes vwès e l’ Flande, ci n’ est nén a rmete azès cenes k’ el PBB a regregnî [engrangé] e l’ Walonreye.

Houte di çoula, ci pårti la n’ est nén prezint a Neyåw [Eupen] et tchik et tchak. Adon-pwis, li PBB est mierseu dins s’ cogne.
E Nonne do payis, li PS ey Ecolo avént yeu meyeu [préféraient] do fé on govienmint avou les liberås (MR). Portant, Raoul Hedebouw ni s’ aveut djamåy håyné di caegn [étaler ses divisions] avou les socialisses, ni pår avou les ecolodjisses.

Do costé do « Noer Liyon » (e l’ Flande), el pårti del foite gåtche est ossu ptit k’ Hestape (li pus ptite comene del Beldjike, e Limbork, a ene pixheye del province di Lidje). Ça fwait : nosse Rawoul n’ a pont d’ tchance di trover èn aloyî e l’ Flande.

Cwand on rlouke å livea federå, les socialisses eyet les ecolodjisses des deus costés n’ ont nén cachî après des camaerådes. I fåt dire ki c’ esteut foirt målåjhey por zels di fé septante-shijh plaeces so les cint céncwante del Tchambe. Il åreut falou l’ aidance des catolikes flaminds et walons (k’ on lome asteure « umanisses »). Mins, c’ est ki : les deus pårtis orandjes sont cwand minme foirt lon di l’ ideyolodjeye disfindowe på nosse camaeråde Rawoul ey ès binde.

Motoit bén ki dji m’ va repeter, mins l’ abayeye (ipoteze) d’ on stocaesse avni po nosse pôve Beldjike mi shonne mo flåwe. Nén seulmint å livea del nåcion, des vôtaedjes eyet des aloyances politikes, mins eto å livea del tcherpinte do pårti comunisse.
Dins l’ S.D.N. (Seur Dezocsiribo-Nawearin, ADN, adeyene) d’ èç pårti la ‒ dji vs cåze do ci då Rawoul ‒ , l’ idêye del Beldjike est foirt enancrêye.

On rtrouve ci clintcha la (1) mon les Liberås Democrates (LD) ancyinnmint « Lisse Destexhe », on pårti ki vout yesse li N-VA francès-cåzant, eyet beldjamiståve ; (2) mon do Pårti do Peupe ‒ k’ aveut stî askepyî på Mischael Modrikamen e 2009 ki l’ a dismantchî, dijh ans pus tård, cwand il a yeu fwait berwete. C’ esteut del minme caire ki les Liberås Democrates (djusse ki, tenawete, ci-ci est moens populisse).
Nosse Mischael Modrikamen voleut, sapinse a lu, candjî l’ Beldjike, mins foiravant li Walonreye yet Brussele.

Cist ome la a-st ene avuzion ene miete beldjikinne, cabén ki s’ pårti ‒ tins k’ il esteut co vicant ‒ n’ aveut måy sitou prezint e l’ Flande.
Cisse flotche la da Modrikamen (croere a l’ unité del Beldjike sins aveur di respondant e l’ Flande), dji pinse ki l’ Rawoul fwait l’ minme.

Douvént ? Kécfeye paski c’ est on Lidjwès avou on stok di famile flamind. Sifwaitmint, n a mwints ôtes mimbes do PBB ki c’ est l’ minme ombion [profil], metans des Flaminds ki boutnut e Walonreye.

Paregzimpe, Sofie Merckx, ene doctoresse d’ Anverse k’ overe e Tchålerwè u co Germain Mugemangango, on Brusler ki vike dins l’ 6000.

Samuël Dumont, sol waibe Beletristica, li 11 di nôvimbe 2020

© licence de libre utilisation CC-BY-SA 4.0